TRƯỜNG THCS THANH XUÂN NAM TĂNG CƯỜNG CÁC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM NHẰM RÈN KỸ NĂNG SỐNG VÀ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC CHO HỌC SINH
Để phát triển hiểu biết khoa học, cần tác động vào nhận thức người học; nhưng để hình thành năng lực, phẩm chất thì người học phải trải nghiệm. Hoạt động trải nghiệm sáng tạo là hoạt động giáo dục thông qua sự trải nghiệm và sáng tạo của cá nhân trong việc kết nối kinh nghiệm học được trong nhà trường với thực tiễn đời sống, nhờ đó các kinh nghiệm được tích lũy và dần chuyển hóa thành năng lực.
Vì thấu suốt điều này nên ngoài việc chú trọng đổi mới phương pháp dạy học, trường THCS Thanh Xuân Nam (quận Thanh Xuân, Hà Nội) đã chủ động tổ chứa các hoạt động trải nghiệm sáng tạo để phát triển phẩm chất, năng lực và rèn kỹ năng sống cho học sinh. Theo quan điểm chỉ đạo của cô giáo Phạm Thị Xuân Oanh – Hiệu trưởng nhà trường thì các hoạt động trải nghiệm sáng tạo sẽ được tiến hành song song với hoạt động dạy học và có mối quan hệ bổ sung, hỗ trợ cho hoạt động dạy học. Khi học tập dưới dạng hoạt động trải nghiệm, học sinh được tham gia vào tất cả các khâu của quá trình hoạt động từ lựa chọn ý tưởng, bày tỏ quan điểm, thiết kế, thực hiện và đánh giá kết quả. Điều này là cơ hội giúp các em phát triển năng lực, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng của bản thân . Do vậy mà học sinh trường THCS Thanh Xuân Nam thực sự hào hứng và rất tích cực khi được trải nghiệm.
Tại trường THCS Thanh Xuân Nam, hoạt động trải nghiệm sáng tạo được tiến hành song song với hoạt động dạy học và đã được xây dựng thành kế hoạch, tổ chức thường xuyên theo chủ đề. Với hoạt động trải nghiệm sáng tạo, hình thức và không gian dạy học được đổi mới, mở rộng ra ngoài lớp học. Nhà trường đã triển khai đa dạng các hoạt động trải nghiệm dưới nhiều hình thức sáng tạo như hoạt động lồng ghép sau nghi lễ chào cờ đầu tuần; tổ chức hội thi, cuộc thi, sân khấu hóa, diễn đàn, giao lưu; ngoại khóa, dã ngoại; câu lạc bộ,...
Học sinh được hòa mình vào các trò chơi đóng vai.
Ở chương trình sinh hoạt theo chủ đề, học sinh có cơ hội hòa mình vào các trò chơi đóng vai, các em phát huy được tối đa khả năng xử lý các tình huống; được thỏa sức thể hiện năng khiếu của bản thân như: hát, nhảy, đánh đàn,...Qua những trải nghiệm này, các em được bồi đắp kỹ năng sống, biết gắn kết tình thân ái giữa con người với con người. Đó chính là những giá trị mà mỗi phụ huynh mong chờ.
Học sinh tham quan chùa Đậu và nghe giảng về lịch sử ngôi chùa
Với hình thức ngoại khóa, nhà trường đã tổ chức cho học sinh khối 9 tham quan, tìm hiểu giá trị di sản văn hóa ngay tại địa phương. Nhận thức và hành vi của các em về lịch sử cũng thay đổi sau những chuyến đi thực tế. Học sinh nắm chắc hơn kiến thức lịch sử, muốn mở rộng tầm hiểu biết lịch sử quê hương mình, dân tộc mình. Điều này cho thấy hoạt động trải nghiệm có tác động tích cực bởi có những điều nhà trường không có đủ điều kiện, thời gian để truyền đạt hết kiến thức khi học ở trên lớp, nhưng thực tế trải nghiệm đã bổ sung cho các em. Nhờ sự trải nghiệm, các em trưởng thành cả về trình độ và nhận thức, vốn sống. Bản thân các em rút ra được kinh nghiệm sống cho mình, như đến di tích lịch sử hay nơi trang nghiêm, học sinh biết ăn mặc trang nghiêm, nói năng lễ phép. Đây chính là điều mà thực tế đôi khi bài giảng trên lớp không thể dạy hết được.
Học sinh tham gia các hoạt động trải nghiệm trong chuyến đi dã ngoại
Hoạt động hấp dẫn với học sinh nữa là trải nghiệm qua dã ngoại . Quan điểm của Ban giám hiệu nhà trường là hoạt động dã ngoại sẽ không chỉ dừng lại ở việc “đi cho biết”, mà luôn được đầu tư theo một chương trình để học sinh ngoài biết thêm, còn khám phá nhiều điều mới lạ và thực hành được nhiều kỹ năng nhất. Đến mỗi địa điểm, bên cạnh việc khám phá thế giới thực vật, côn trùng, học sinh được hóa thân thành các bác nông dân, được tham gia trò chơi chuyền nước, các trò chơi dân gian, nấu cơm niêu, bắt cá, bắt vịt, làm bánh trôi bánh chay….Thông qua làm việc và hưởng thành quả lao động của mình, các em sẽ hiểu hơn về giá trị lao động, biết trân quý công sức mình làm ra cũng như công sức của mọi người xung quanh mình.
Thành quả của các em sau một ngày trải nghiệm
Có thể nói, những hoạt động trải nghiệm tại THCS Thanh Xuân Nam đã truyền cảm hứng cho học sinh vì nó chứa đựng nhiều bài học thực tế không có trong sách vở. Trong thời gian tới, nhà trường sẽ tiếp tục đa dạng hóa các hình thức trải nghiệm để tạo ra những cơ hội phát triển năng lực học sinh, giúp các em bồi đắp các kỹ năng cần thiết và rèn tính năng động, sáng tạo trong học tập cũng như trong các tình huống của cuộc sống.